علائم ظاهری که نشان دهنده بیماری های کبدی است
بیماری های کبدی زمانی رخ می دهند که چربی زیادی در بدن تولید و انباشته شود. این چربی های اضافی در سلول های کبدی ذخیره شده و متابولیزم چربی به اندازه کافی صورت نمی گیرد در نتیجه باعث بیماری های کبدی می شود. وقتی کبد دچار آسیب شده و عملکرد مناسبی ندارد، نشانه هایی از خود بروز می دهد.
از آنجایی که نادیده گرفتن این علائم خطرناک است، در ادامه به بررسی ۱۵ نشانه ظاهری بیماری های کبدی پرداخته ایم. در صورت مشاهده دو یا بیشتر از این علائم لازم است فورا به دکتر متخصص گوارش مراجعه کنید. در صورتی که شدت و تعداد علائم افزایش یابد بهتر است برای دسترسی سریع به بهترین دکتر متخصص گوارش از طریق سایت پذیرش۲۴ اقدام نمایید.
۱-خارش پوست:
از نشانه های التهاب مجاری صفراوی، خارش پوست است. این بیماری مزمن بوده و مجاری صفرا در کبد را تخریب می کند. این مشکل علائم ظاهری ندارد، اما یکی از اولین علائم آن خارش بی دلیل پوست است. خارش پوست می تواند به دلایل دیگری نیز شکل بگیرد ولی زمانی که به حالت پایدار تبدیل می شود، از نشانه های مهم سیروز کبدی است.
۲-افزایش وزن ناگهانی:
اگر به طور ناگاه افزایش وزن پیدا کرده اید، ممکن است کبد عامل این شرایط باشد. این افزایش وزن از دیگر نشانه های سیروز کبدی است.
۳-درد مفاصل
از علائم بیماری کبد به خصوص هپاتیت خود ایمن می توان به درد مفاصل همچون درد آرتریت، از دست دادن اشتها، خستگی، استفراغ و حالت تهوع اشاره کرد. هپاتیت خود ایمنی نوعی بیماری که طی آن بدن سلول ها و بافت کبدی را به عنوان یک عامل تهدید کننده می بیند و به بافت کبد حمله می کند. این بیماری در زنان شایع تر است و برای تشخیص حتما باید به دکتر متخصص گوارش مراجعه کنید.
۴- درد شکمی
کبد عضوی است که بیشتر محفظه شکم را پر می کند و در بالا سمت راست شکم قرار دارد. در صورت وجود مشکل، احساس سوزش، درد و تورم در ناحیه یک چهارم فوقانی راست شکم ایجاد می شود و می توانید آن را حس کنید.
۵-ادرار تیره رنگ
این نشانه به دلیل وجود بیش از حد بیلی روبین در بدن است که باعث تغییر رنگ ادرار می شود. همچنین موجب زرد شدن چشم و پوست نیز می شوند. کلیه ها سعی می کنند این ماده را دفع کنند درنتیجه ادرار تغییر رنگ پیدا می کند.
۶-کاهش وزن ناگهانی
کاهش وزن ناگهانی می تواند از نشانه های سیروز کبدی، هپاتیت نوع C و عفونت ویروسی باشد که به التهاب کبد منجر می شود.
۷-اختلال در حافظه
در صورتی که تمرکز و حافظه کوتاه مدت شما اخیرا دچار مشکل شده است، احتمال دارد دچار نارسایی کبدی شده باشید. نارسایی کبدی موجب می شود تا این عضو از بدن نتواند سموم را از خون دفع کند. ادامه یافتن این شرایط موجب تجمع سموم در مغز می شود. این بیماری انسفالوپاتی کبدی نام دارد و یکی از نشانه های شایع آن از دست دادن حافظه است.
۸- تحلیل رفتن عضلات
شکم بیش از اندازه بزرگ، دست و پا های لاغر و نحیف و همچنین قوزک متورم می تواند از علائم پیشرفته بیماری های کبدی باشد. این علائم به دلیل به هم خوردن تعادل مایعات در بدن رخ می دهد. از دیگر نشانه های این بیماری می توان به تحلیل رفتن عضله بالای گونه و اطراف گیجگاه نیز اشاره کرد.
۹-بی اشتهایی
یکی از نشانه های شایع آسیب کبد، بی اشتهایی است. عدم احساس گرسنگی زنگ هشداری برای مشکلات کبدی است. همواره بیماری های گوارشی پایدار ارتباط مستقیمی با بیماری های کبدی دارند که دکتر متخصص گوارش می تواند آن را تشخیص دهد.
۱۰-یرقان
به زردی پوست یا چشم یرقان گویند. زمانی که بدن سلول های خونی را می شکند، یکی از مواد تولید شده، بیلی روبین نام دارد. کبد بیمار نمی تواند بیلی روبین موجود در خون را دفع کند و اجازه تجمع آن را در خون می دهد. این امر به زرد شدن پوست و چشمها منجر می شود. از علائم دیگر یرقان نیز می توان به تغییر رنگ ادرار و مدفوع کمرنگ نیز اشاره کرد.
۱۱-اختلال خواب
دلایل مختلفی وجود دارد، که موجب بر هم خوردن الگوی خواب. این اختلال در کنار سایر علائم می تواند نشان دهنده سیروز کبدی باشد.
۱۲-خشکی دهان و چشم
خشکی دهان و چشم می تواند از عوارض خوردن داروهای مختلف نیز ایجاد شود. اما زمانی این علامت می تواند به دلیل جدی تری باشد که در کنار سایر علائم ظاهر شود و حالت پایدار داشته باشد.التهاب مجاری صفراوی یکی از بیماری هایی است که موجب خشکی چشم و دهان می شود.
۱۳-قرمزی کف دست ها
کبد چرب به دلیل تجمع بیش از حد چربی در سلول های کبدی رخ می دهد. این بیماری کبد چرب غیر الکلی نام دارد. قرمز شدن دست ها از نشانه های این بیماری می باشد.
۱۴-احساس بی حالی و سردرگمی
بیماری های کبدی باعث افزایش تراکم مس در خون می شود که در نتیجه به سردرگمی نظیر آلزایمر می انجامد. این علائم در مراحل پیشرفته بیماری های کبدی ظاهر می شود و ممکن است تنها علامتی باشد که فرد تجربه می کند. پس بهتر است هر چه سریعتر به دکتر متخصص گوارش مراجعه کند.
۱۵- کبود شدن بی دلیل پوست
ممکن است با افزایش وزن ناگاه قسمت هایی از بدن به دلیل نازکی پوست، کبود شود. اما اگر بدون دلیل این اتفاق می افتد، ممکن است نشانه آسیب کبدی جدی باشد. کبد ناسالم توانایی تصفیه خون را ندارد در نتیجه خون لخته می شود و به شکل کبودی خود را نشان می دهد.
دلایل ایجاد آسیب کبدی چیست؟
عامل اصلی ایجاد آسیب کبدی، الکل است. با مصرف بیش از حد الکل و مشتقات آن، آنزیم های کبدی دیگر قادر به تجزیه این ماده نیستند. در نتیجه الکل به سلول های کبد آسیب رسانده و موجب افزایش التهاب می شود. به علاوه الکل از تجزیه چربی ها جلوگیری می کند که به کبد چرب منجر می شود.
دکتر گوارش می تواند با انجام درمان هایی از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. البته الکل تنها عاملی نیست که موجب آسیب به کبد می شود. دیگر دلایل بیماری های کبدی به شرح زیر است:
- انواع بیماری های خودایمنی نظیر کلانژیت صفراوی و هپاتیت خودایمنی.
- بیماری های عفونی مانند هپاتیت A، هپاتیت B، و هپاتیت C.
- مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، استامینوفن و افدرا.
- بیماری ژنتیکی نظیر ویلسون و هموکروماتوز.
- قرار گرفتن مستقیم در معرض مواد شیمیایی خطرناک.
- بیماری کبد چرب غیر الکلی که از انباشته شدن چربی اضافه در کبد ایجاد می شود.
- سرطان کبد و یا سرطان بخش های دیگر بدن که به کبد سرایت کرده است.
چه افرادی مستعد ابتلا به بیماری کبدی هستند؟
اصلی ترین گروه برای ابتلا به بیماری های کبدی، افراد چاق کم تحرک هستند. افراد دارای اضافه وزن زیاد و علاقه مند به غذاهای آماده در صدر این گروه هستند. این افراد باید با مراجعه به دکتر متخصص گوارش، آزمایشات لازم را انجام داده و از آسیب های جدی تر جلوگیری کنند.
چه عواملی خطر ابتلا به بیماری های کبدی را افزایش می دهد؟
عوامل زیر ریسک فاکتورهای ابتلا به بیماری های کبدی هستند:
- چاقی
- دیابت
- دیابت نوع ۲
- مصرف الکل
- خالکوبی
- قرار گرفتن در معرض خون آلوده
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- مقاومت به انسولین
- بارداری
- سندرم متابولیک
- قند خون بالا
- قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی
- استفاده از سوزن مشترک برای تزریق
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- سابقه خانوادگی احتمال بروز این بیماری را بیشتر می کند
- بالا بودن سطح چربی ها در خون، به خصوص تری گلیسیرید
راه های بهبود کبد آسیب دیده چیست؟
به صورت کلی داشتن رژیم غذایی سالم و اصلاح سبک زندگی به همراه داشتن تحرک کافی و خواب به موقع، نه تنها به کاهش وزن بلکه به بهبود علائم بیماری های کبدی کمک می کند. البته این روش ها به عنوان کمک درمان در کنار درمان اصلی دکتر متخصص گوارش استفاده می شود. از روش های زیر نیز می توان برای تقویت کبد و کمک درمان استفاده کرد:
- در صورت ابتلا به دیابت کنترل قند خون
- قطع مصرف الکل
- ترک سیگار
- داشتن رژیم غذایی کم چرب
- محدود کردن مصرف پروتئین حیوانی و نمک
- نوشین چای سبز در طول روز
- پیشگیری از یبوست
- استفاده از مواد غذایی نظیر سیر، ریشه چغندر گردو، گریپ فروت، آووکادو، سیب، کلم بروکلی، زردچوبه و لیمو برای پاکسازی کبد
- عدم مصرف غذاهای فرآوری شده
- عدم مصرف شکر سفید
- پیشگیری از یبوست
- انجام ورزش روزانه و منظم
- مصرف پروبیوتیک
- مصرف ویتامین C
- تنظیم سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون
